Tükettiğimiz Gıdalar Ne Kadar Sağlıklı Korunuyor?
Günlük hayatımızı devam ettirebilmemiz için her bireyin dengeli ve sağlıklı beslenmesi elzemdir. Gelişen ve gelişimi durmayan dünya ile birlikte endüstriyel gıda üretimi de hayatlarımıza girmiştir. Büyükşehirler, sanayi kentleri ve her bölgenin tarıma elverişli olmaması gibi birçok nedenden dolayı market raflarında aşina olduğumuz tüketime hazır ambalajlı ürünler insanların yaşamını kolaylaştırmaktadır. Ürünler plastik, cam ve çok katmanlı ambalaj materyalleri gibi birçok alternatif muhafaza edici ambalajlar ile elimize ulaşmaktadır. Peki, bu ambalajlar zararsız mı? Ambalaj gıdayı dış etmenlerden tamamen koruyor mu?
Gıdalar oksijen, ışık, enzim aktivitesi vb. birçok etmenden kaynaklı bozulabilir. Örneğin; ışık geçişi koyu renk bir kompozit ambalaj materyal kullanılarak engellenebilir. Unutulmaması gereken en önemli nokta gıdaların enzim aktiviteleri gıda tüketilebilecek bir durumda iken mümkün değildir. Bu nedenle gıdaların raf ömürleri belirlenirken uygulan işlemler kadar ambalaj materyali seçimi de bir o kadar önem kazanmaktadır.
Yapılan ar-ge çalışmaları sonucunda; gıdaların raf ömrünü uzatmak amacıyla gıda ile beraber tüketilebilen ambalajlara yenilebilir ambalajlar denilmektedir. Yenilebilir ambalajları gıda endüstrisinde; yenilebilir filmler, yenilebilir kaplamalar ve yenilebilir tabakalar olarak görmekteyiz. Peki, bu yenilebilir ambalajlar nelerden oluşmaktadır?
Yenilebilir ambalajlar temel hammaddeleri bitkisel ve hayvansal kaynaklıdır. Polisakkaritler, lipitler ve proteinlerin çeşitli kombinasyonları ile elde edilen bu malzemeler gıdalarda film ve kaplama olarak kullanılmaktadır. Ancak tek başına tam anlamı ile koruma sağlanamayacağından çeşitli ajanların eklenmesi ile çok fonksiyonlu bir ürün elde etmek mümkündür. Çözücü, plastikleştirici, emülsifiyer, antioksidan ve antimikrobiyal ajanların eklenmesi ile yenilebilir ambalajlara çeşitli yetenekler kazandırılabilmektedir.
Unutmamak gerekir ki her gıdanın özellikleri, yağ, protein ve enzimsel aktiviteleri farklılık göstermektedir. Bu nedenle ürüne göre çeşitlilik göstermektedir.
“Ürüne Göre Seçilecek Doğru Ambalaj Hem Gıdayı Hem de Tüketici Sağlığını Korur.”
Gıdalara Uygulama Yöntemleri
Yenilebilir film ve kaplamaların gıdalara uygulanmasında 5 farklı kullanılmaktadır.
- Daldırma
- Püskürtme
- Boyama
- Dökme
- Ekstrüzyon yöntemleri kullanılmaktadır. Gıdanın üzerine mikron boyutlarında uygulanmaktadır.
Yenilebilir Film Kaplamaların Avantajları
- Gıda ile çevre arasındaki gaz ve su yarı geçirgenliğine sahiptirler.
- Bakteri kontaminasyonunu engellerler.
- Gıdanın raf ömrünü uzatırlar.
- Gıdayı mekaniksel hasarlara ve ışığa karşı korurlar.
- Biyolojik olarak parçalanabilirler, ambalajlanmış gıdanın özelliklerini iyileştirirler.
- Nem kaybını azaltırlar ve beslenme değerini yükseltirler.
Yenilebilir Kaplamaların Kullanım Alanları Nelerdir?
- Kırmızı Et ve Ürünleri
- Kanatlı Et ve Ürünleri
- Su Ürünleri
- Meyve ve Sebzeler
Sürekli gelişmekte ve daha iyileri için çalışmalar gıda sektörü için değişmez bir gerçektir. Farkında olmadan tükettiğimiz bu malzemelere bir şans vermek lazım…
Elif Büşra TAKABAY