Girişimciliğin ‘Baba’sı: Jack Ma
İnsan hayatı boyunca birçok insanla karşılaşır ve sonucunda farklı tecrübelere, karşılaştığı hayatlardan edindiği farklı birikimlere ve belki sahip olduğumuz hayatları etkileyecek idollere sahip olur. Bunlar bizleri etkiler ve hayatlarımızda yeni kapılar açar. Bize yeni dünyaların, yeni olasılıkların, yeni girişimlerin kapısını açan Girişimciliğin ‘Baba’sı: Jack Ma. Çin internet dünyasını ve hatta Çin ekonomisini tek başına etkileyen bir adam. Girişimcilik konusunda etkili bu ismin başarı hikayesine daha yakından tanık olalım…
Jack Ma, 1964 yılının Eylül ayında, Çin’in güneydoğusundaki Hangzhou kentinde, iki yerel sanatçının çocuğu olarak Youn Ma adıyla dünyaya geldi. Hayatı boyunca birçok sınavda başarısız olan, çoğu zaman sınıfı geçemeyen ve iş başvurularının çoğundan olumsuz geri dönüşler alan bir kişi olarak yılmadan mücadelesine devam etmiştir.
12 yaşında ingilizce öğrenmeye duyduğu ilgi sayesinde otellere gelen turistlere rehber olarak şehri gezdirmeye başladı ve 8 yıl boyunca ücretsiz bir şekilde bu işi yaptı. 1988’de Hangzhou Öğretmen Enstitüsü’nün İngiliz Dili bölümünden mezun oldu ve yerel bir üniversitede öğretmen olarak çalışmaya başladı.
Henüz internet hakkında ilgi ve bilgisi olmaması üzerine, 1995 yılında Çinli firmalara çevirmenlik yapmak için gittiği Seattle ziyaretine kadar internetin önemini kavradı ve ülkesine döndüğünde internet girişimlerine yöneldi.
İnternete olan öğreniminin ardından China Pages adındaki internet sitesinin de bulunduğu birkaç ticari deneme sonrasında, 1999 yılında 17 arkadaşı ile birlikte Alibaba’yı kurdu. İlk başlarda finansman bulmakta zorlandığı ve çoğu kimsenin inanmadığı şirket, geçtiğimiz yıl Amerika’da borsaya açılarak dünyanın en büyük arzını gerçekleştirdi.
Kısa sürede büyük başarı elde eden şirket, Softbank ve Goldman Sachs gibi ünlü şirketlerden de yatırım teklifi almıştır ve Ma, büyük hissedarlardan Softbank’ın yönetim kurulu üyeleri arasında bulunmaktadır.
İnternetin yaygın oluşu şirket ismi üzerinde de etkili olmuştur. Herkesin bileceği global bir isim arayışı üzerine Ma, San Francico’da yemek yediği bir restoranda garsona ve yolda gördüğü kişilere Alibaba’yı bilip bilmediklerini soruyor ve hepsinin bu isimden haberdar oluşuyla bu isme karar veriyor. Üstelik A harfi ile başlaması arananlar arasında ilk başta çıkmasını sağlaması bu isim kararını destekliyor.
İsmini geniş kitlelere duyurmayı başaran şirket, 2003 yılında eBay benzeri bir alışveriş sitesi, Taobao’yu kurdu. Gelişmiş başarısını gören eBay kurucuları, şirketi satın alma teklifinde bulunsalar da Jack Ma, bu teklifi reddetmiştir.
90’lı yılların sonlarına doğru Yahoo!’nun kurucusu ile tanışan Ma, internet hakkında Jerry Yang ile fikir alışverişinde bulundu ve 2005 yılında Yahoo!, Alibaba’nın yüzde 40 hissesini, 1 milyar dolara satın aldı.
Şirketin kuruluşundan Mayıs 2013’e kadar hem başkan hem de CEO olarak görev yapan Jack Ma’nın kurduğu şirket, 2014’te New York Borsası’nda (NYSE) yaptığı 24,7 milyar dolarlık hacimli halka arz ile tüm zamanların en büyük halka arzını gerçekleştirdi.
Jack Ma, e-ticaret alanında Alibaba Group’un kurucusu olarak gösterdiği başarı ve girişimler sayesinde Forbes Dergisi’nin 2015 rakamlarına göre sahip olduğu servetiyle Çin’in 2., dünyanın ise 33. en zengin kişisi olmuştur.
Şirket kurulduktan 3 yıl sonrasına kadar hiç para kazanamamış, ödeme konusundaki yasal prosedürlerin önünü kesmesi sebebiyle yeni bir fikir kazandırmak için Davos’a gelmiş ve bir Liderlik Oturumuna katılmıştır. Panel sonrasında aptalca bir fikir olarak görülmesine rağmen ‘’Ali Pay’’ ödeme sisteminin temellerini atmıştır ve günümüzde bu sistemin 800 milyon üyesi mevcuttur.
Turizmin ülkeye gelen dövizden ibaret olmadığını gösteren canlı bir örnek Ma, hayatında boyunca karşılaştığı olumsuzluklar karşısında mücadelesinden vazgeçmeyerek bu yılmayışının da ödülünü almış durumdadır.
‘’Rekabet, satranç oyununa benzer. Bir oyunda yenilmiş olmanız diğer oyunda dengeleri değiştiremeyeceğiniz anlamına gelmez.’’
Damla DOLAN